Heb jij jouw Ikigai al gevonden?

Het belangrijkste onderscheid tussen het menselijke brein en dat van andere zoogdieren, is de verdere ontwikkeling van de neocortex, de buitenste laag van je hersenen. Dit deel van je brein maakt dat je vooruit kunt kijken, plannen kan maken en in staat bent tot zelfreflectie. In combinatie met ons vermogen tot spraak, maakt dit dat wij kunnen nadenken over de zin van ons leven. De gemiddelde chimpansee zal zich dat, ondanks zijn behoorlijk grote intelligentie, nooit afvragen.

De gemiddelde mens doet dat wel, althans, in onze huidige maatschappij. Een paar generaties geleden was dit helemaal nog niet zo gebruikelijk, immers, je leven lag voor een groot deel al vast: als vrouw ging je trouwen en kreeg je kinderen, als man koos je een beroep (vaak dat wat je vader of je oom deed) en zorgde je er door hard te werken voor dat je gezin genoeg te eten had. En de vraag ‘is dit alles’ werd niet gesteld. En in de rimboe van Afrika doen ze dat tegenwoordig nog steeds niet. Waarom niet?

Het antwoord op die vraag werd al in 1943 beantwoord door Abraham Maslow. In dat jaar publiceerde hij zijn zogenaamde motivatietheorie, waarbij hij menselijke behoeftes in een hiërarchische piramide plaatste. Uitgangspunt daarbij is dat pas als een onderliggende laag in de piramide bevredigd is, je als mens gaat streven naar hoger in de piramide geplaatste behoeften. Dus als je al je energie nodig hebt om aan je dagelijks brood te komen, dan zul je niet zo snel afvragen hoe je je verder kunt ontplooien. Dat wij moderne, Westerse mensen ons tegenwoordig zo vaak de vraag stellen wat ons nu eigenlijk drijft in het leven, is dus in zekere zin een luxe vraag. Maar wel eentje waar je je behoorlijk druk om kunt maken.

In Japan hebben ze een mooi begrip voor onze voortdurende zoektocht naar zingeving en geluk: ikigai. Dit concept kan vertaald worden als ‘het geluk altijd bezig te zijn’ en is de ultieme combinatie van je passie, missie, beroep en roeping. Als je je ikigai vindt, zul je tot op hoge leeftijd bezig blijven en daar gelukkig mee zijn, zo redeneren de Japanners. Je ikigai is de reden waar je ’s ochtends je bed voor uit komt. Of zoals Mahatma Gandhi het zei: als je doet wat je leuk vindt, hoef je nooit meer te werken.

Heb jij je ikigai eigenlijk al gevonden, of nog niet?