Ons brein is voor een groot deel plastisch, dat wil zeggen dat onze hersenen zich tijdens ons hele leven blijven ontwikkelen en aanpassen. Afhankelijk van de ervaringen die we opdoen, vormt ons brein zich. De manier waarop ons brein gevormd is, is bepalend voor ons gedrag, de keuzes die we maken en de gevoelens die we ervaren. En daar hebben we zelf invloed op: hoe beter we voor ons brein zorgen, hoe beter ons brein voor ons zorgt.
‘Drie breinen’
Het Brein Boost model gaat er vanuit dat we ons brein globaal gezien in drie delen kunnen opsplitsen, gebaseerd op de evolutionaire ontwikkeling die ons brein heeft doorgemaakt. Het oudste deel van ons brein noemen we het reptielenbrein – omdat we dat stukje gemeenschappelijk hebben met reptielen. Dit deel van het brein omvat onder andere de basale ganglia en de hersenstam en is verantwoordelijk voor het basale functioneren van ons lichaam: het reguleren van de spijsvertering, bloeddruk, slapen en waken enzovoorts. Maar ook het instinctieve reageren op de omgeving (fight-flight-freeze) is toe te schrijven aan het reptielenbrein.
Omdat de mens, net als veel zoogdieren, in groepen ging leven, was er meer nodig dan instinct. Het leven in groepen maakt het nodig om sociaal gedrag te vertonen, om emoties te herkennen en om herinneringen aan te kunnen maken. Dit alles is de verantwoordelijkheid van het limbisch systeem, oftewel ons zoogdierenbrein,
Ten slotte was het voor de ontwikkeling van de mens nodig om over cognitieve vaardigheden te beschikken, zoals logisch nadenken, plannen en gedachten uitdrukken in taal. Dit alles vindt plaats in het nieuwste deel van ons brein, de cortex oftewel ons mensenbrein. Dit deel van onze hersenen bestuurt op een bewuste manier ons gedrag en kan de beide andere, meer onbewust functionerende delen, reguleren.
Je hebt niet écht een reptielenbrein…
Let wel op, dit model is slechts een kapstok en beschrijft een vereenvoudigde weergave van hoe onze hersenen zijn opgebouwd, zodat de behoeften van ons brein makkelijk te begrijpen zijn. Realiteit is dat ons brein veel fijnmaziger georganiseerd is en dat de drie breingebieden bij veel functies samenwerken op een manier die voor de praktische toepasbaarheid van dit model veel te ingewikkeld is. In grote lijnen klopt het dat de cortex zorgt voor de ratio, het limbisch systeem voor emoties en de basale ganglia voor allerlei automatische processen in ons lichaam, maar in werkelijkheid is ons brein veel geavanceerder. Meer weten over zin en onzin van de ‘drie breinen theorie’? In onderstaand filmje wordt het goed en snel uitgelegd.
Drie breinbehoeften
Op basis van deze ‘ drie breinen’ kunnen we verschillende breinbehoeften onderscheiden, gebaseerd op de behoeftepiramide van Maslov. Zo heeft ons reptielenbrein veiligheid nodig, maar ook een goede gezondheid. In het Brein Boost model heet dat ‘ breinvoeding’. Pas als dat gerealiseerd is, komt de behoefte aan onderlinge verbondenheid en waardering vanuit het zoogdierenbrein naar voren: ‘breinverbinding’. Ten slotte is er dan de menselijke drive om zich te willen ontwikkelen en om creatief te zijn, ‘breinontwikkeling’.
Hoe vervul je de behoeften van je brein?
Om je brein optimaal te laten functioneren, zou je alle drie de breinbehoeften moeten vervullen. Daar kun je zelf veel aan doen, door bijvoorbeeld genoeg te bewegen, voldoende te slapen, tijd te besteden aan je vrienden en aan hobby’s. Als organisatie kun je faciliteren en stimuleren dat werknemers aan hun breinbehoeften voldoen.
breINvloed 