Je kent het wel, je ziet een foto van vroeger en wordt overvallen door herinneringen, in combinatie met een prettig soort verlangen. Nostalgie noemen we dat, een emotie die je het best kunt omschrijven als een heimwee naar je eigen, persoonlijke verleden. Het woord is terug te voeren op de Griekse woorden ‘nostos'(terugkeer) en ‘algos'(droefheid, pijn, lijden). Een bitterzoete emotie dus.
Alleen voor oude mensen? 
Een gevoel van nostalgie kan worden opgeroepen door voorwerpen, zoals deze oude keukenspulletjes, maar ook door tv-programma’s, muziek, foto’s of geuren. Hoe ouder je wordt, hoe vaker dit meestal gebeurt. Je hebt immers ook een grotere hoeveelheid herinneringen in je hoofd waar je op kunt terug kijken. Maar uit onderzoek blijkt dat nostalgische gevoelens ook al voorkomen bij kinderen van een jaar of zeven. Kennelijk is nostalgie een sterke neiging, die optreedt zo gauw het brein in staat is bewust op herinneringen terug te kijken.
Wat hebben we aan nostalgie?
Maar waarom zouden mensen deze neiging hebben? Gebeurd is gebeurd, zou je kunnen denken. Welk evolutionair voordeel heeft het om je herinneringen te koesteren en herbeleven? Heel simpel, het kan negatieve emoties verzachten. Mensen hebben namelijk de neiging vaker terug te denken aan positieve gebeurtenissen. Iedere keer dat een herinnering wordt opgeroepen, wordt de verankering van de herinnering in de hersenen als het ware versterkt en dus de volgende keer nog makkelijker op te roepen.
Bovendien wordt bij het oproepen van herinneringen aan vroeger, het beloningsgebied in de hersenen actief. Dit blijkt uit MRI-scans waarop te zien is dat als de hersenen nostalgie ervaren, er niet alleen breinactiviteit is in de gebieden die verantwoordelijk zijn voor het geheugen, maar ook in delen van het brein die positieve emoties veroorzaken. Dus bij het nostalgisch terugkijken op persoonlijke herinneringen, wordt het beloningsgebied in de hersenen actief. Vandaar de positieve emoties die deze speciale herinneringen oproepen: door de activering van het beloningssysteem krijgen negatieve gevoelens minder kans. Zo leer je als het ware met een zachte, roze bril naar je eigen verleden te kijken. Dat is positief voor je gevoel van welbevinden en draagt bij aan je geluk.
Maak de balans op en zorg voor nieuwe, positieve herinneringen
Deze donkere dagen aan het eind van het jaar nodigen extra uit tot terugdenken. Een heel goed idee dus, maak de balans op van het afgelopen jaar en denk dan vooral terug aan de mooie momenten. Daar heb je later – als je er vaker aan terug denkt – nog veel plezier van. Dus pak de fotoboeken er maar bij… en neem de goede momenten mee naar volgend jaar.
Een goed 2019 met mooie nieuwe herinneringen gewenst!
breINvloed 